Chuir Foireann Fiosrúcháin Choimisiún na Meán tús inniu (12.11.2025) le fiosrúchán foirmiúil ar sholáthraí ardán ar líne X (X), faoi Ghníomh an Aontais um Sheirbhísí Digiteacha. Déanfar measúnú san fhiosrúchán ar cé acu a sháraigh nó nár sháraigh X Airteagal 20 den Ghníomh um Sheirbhísí Digiteacha.
Eascraíonn an fiosrúchán as ábhair imní atá ag Foireann Mhaoirseachta Ardáin Choimisiún na Meán, maidir le comhlíonadh Airteagal 20 den Ghníomh um Sheirbhísí Digiteacha ag X. Forlíontar na hábhair imní sin le faisnéis a sholáthraíonn ENR, HateAid agus gearán ó úsáideoirí.
Féachfaidh an fiosrúchán ar na nithe seo a leanas:
- An bhfuil daoine in ann achomharc a dhéanamh in aghaidh chinntí X gan ábhar a bhaint nuair a thuairiscíonn siad rud éigin dar leo a sháraíonn téarmaí seirbhíse X
- Cé acu a chuirtear nó nach gcuirtear daoine ar an eolas go cuí faoi thoradh tuarascála a dhéanann siad agus cé acu a chuirtear nó nach gcuirtear ar an eolas iad faoina gceart achomharc a dhéanamh in aghaidh an chinnidh
- é acu atá meicníocht inmheánach láimhseála gearán ag X atá sorochtana agus atá so-úsáidte.
Luaitear in Airteagal 20 den Ghníomh um Sheirbhísí Digiteacha gur gá rochtain a thabhairt d’úsáideoirí ar chóras inmheánach éifeachtach um láimhseáil gearán a chuireann ar a gcumas gearáin a thaisceadh (achomharc go bunúsach) i gcoinne cinntí áirithe arna ndéanamh ag na hardáin, e.g. cé acu rochtain ar ábhar a bhaint nó a dhíchumasú nó cuntais a chur ar fionraí nó a fhoirceannadh nó gan sin a dhéanamh.
Dúirt John Evans, Coimisinéir Seirbhísí Digiteacha Choimisiún na Meán: “Tá an Gníomh um Sheirbhísí Digiteacha i ndiaidh ról ríthábhachtach a imirt maidir leis an gcaidreamh idir ardáin ar líne agus a n-úsáideoirí a athchothromú. Bunchloch den Ghníomh um Sheirbhísí Digiteacha is ea an ceart atá ag úsáideoir ábhar atá mídhleathach nó in aghaidh téarmaí agus coinníollacha ardáin a thuairisciú, agus an ceart chun achomharc a dhéanamh in aghaidh cinneadh ardáin. Tugann an Gníomh um Sheirbhísí Digiteacha cearta do dhaoine ar líne, agus is é an ról atá againn a chinntiú go ligeann ardáin do dhaoine na cearta sin a fheidhmiú.
“Tar éis dúinn maoirseacht a dhéanamh ar X agus anailís a dhéanamh ar fhaisnéis a bhailítear ó fhoinsí éagsúla, tá cúis ann le bheith in amhras go bhféadfadh sé nach bhfuil X i gcomhréir lena n-oibleagáidí faoi Airteagal 20, go háirithe Airteagal 20(1) agus Airteagal 20(3) den Ghníomh um Sheirbhísí Digiteacha. Déanfar measúnú san fhiosrúchán seo ar cé acu a chuir nó nár chuir X úsáideoirí ar an eolas go cuí maidir lena gcearta chun cur in aghaidh cinntí a dhéanann sé tar éis d’úsáideoirí ábhar a thuairisciú a chreideann siad go sáraíonn sé téarmaí seirbhíse X. Ní mór úsáideoirí a chur ar an eolas faoi chinneadh an ardáin agus faoin gceart chun achomhairc. Is ceart fíor-riachtanach é an ceart chun achomharc a dhéanamh in aghaidh cinnidh agus is bunchloch den Ghníomh um Sheirbhísí Digiteacha é.
“Inniu, tá céim thábhachtach á glacadh againn chun eispéireas níos sábháilte ar líne a chinntiú d’úsáideoirí ar fud an Aontais Eorpaigh. Táimid ag súil go gcomhlíonfaidh ardáin ar líne a n-oibleagáidí faoin nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha, agus go n-oibreoidh siad go trédhearcach chun úsáideoirí a chur ar an eolas faoina gcearta chun cinntí a thuairisciú agus a achomharc. Má tá amhras orainn go bhfuil ag teip ar aon ardán sna hoibleagáidí sin, ní bheidh aon drogall orainn idirghabháil a dhéanamh agus, i gcás inarb iomchuí, gníomhaíocht forfheidhmiúcháin a dhéanamh chun sábháilteacht úsáideoirí in Éirinn, agus ar fud an Aontais Eorpaigh, a chosaint. Do na hardáin is mó, comhoibrímid go dlúth leis an gCoimisiún Eorpach lena chinntiú go mbeidh torthaí dearfacha ag an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha do shaoránaigh na hEorpa.
“Má fheiceann daoine ábhar mídhleathach ar líne, nó ábhar a bhriseann rialacha ardáin féin, tá ár dteachtaireacht soiléir: déan é a thuairisciú don ardán ar a bhfeiceann tú é. Mura féidir leat teacht ar bhealach éasca chun é sin a dhéanamh, nó mura bhfuil tú sásta le freagra ardáin, is féidir lenár nIonad Teagmhála comhairle agus tacaíocht a chur ar fáil, agus saincheisteanna a mhéadú dár bhFoireann Ghearán nuair is gá.”
Tá an Coimisiún, mar Chomhordaitheoir Seirbhísí Digiteacha na hÉireann, freagrach as an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha a chur i bhfeidhm, agus as maoirseacht a dhéanamh ar ardáin atá bunaithe in Éirinn as a gcomhlíontacht leis an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha. Déanann Coimisiún na Meán maoirseacht freisin ar chomhlíonadh an Chóid Sábháilteachta ar Líne agus Rialachán an Aontais maidir le hÁbhar Sceimhlitheoireachta ar Líne faoina Chreat Sábháilteachta ar Líne.
Déanfar an fiosrúchán de bhun Chuid 8B den Acht Craolacháin 2009, arna leasú. Má fhaightear amach go bhfuil soláthraí ag sárú an Ghnímh um Sheirbhísí Digiteacha, is féidir le Coimisiún na Meán smachtbhanna airgeadais riaracháin a chur i bhfeidhm, lena n-áirítear fíneáil suas le 6% den láimhdeachas. Dhaingneodh an Chúirt Chuarda nó an Ard-Chúirt aon fhíneáil a ghearrfaí. Le linn fiosrúcháin a bhaineann le sárú féideartha ar an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha, is féidir le Coimisiún na Meán agus an soláthraí Comhaontú Gealltanais ceangailteach a dhéanamh, ina n-aontaíonn an soláthraí bearta a dhéanamh a dhealraíonn don Choimisiún chun aghaidh a thabhairt ar aon saincheist a bhaineann le comhlíonadh ag an soláthraí.