Chuir Foireann Fiosrúchán Choimisiún na Meán tús inniu (02.12.2025) le dhá fhiosrúchán fhoirmiúla ar ardáin TikTok agus LinkedIn, faoi Ghníomh an Aontais um Sheirbhísí Digiteacha (GSD). Déanfar measúnú sna fiosrúcháin ar cé acu a sháraigh nó nár sháraigh na hardáin sin Airteagail 16(1), 16(2)(c) agus Airteagal 25 den GSD.
I mí Mheán Fómhair 2024, chuir Rannán Maoirseachta Ardáin Choimisiún na Meán tús le hathbhreithniú ar chomhlíonadh soláthraithe ar líne le hAirteagal 16 den GSD. Baineann Airteagal 16 leis na sásraí ‘Fógra agus Gnímh’ a cheanglaítear ar sholáthraithe a bheith i bhfeidhm acu chun ligean do dhaoine inneachar a thuairisciú a bhfuil amhras orthu ina leith go bhfuil sé mídhleathach.
Mar chuid den athbhreithniú, tháinig ábhair imní chun cinn i ndáil le ‘patrúin dhorcha’ a d’fhéadfadh a bheith ann, nó dearaí comhéadain meabhlacha, i ndáil leis na sásraí tuairiscithe maidir le hinneachar mídhleathach, go sonrach go bhféadfadh na sásraí tuairiscithe mearbhall nó dallamullóg a chur ar dhaoine sa chaoi is go gcreidfidís go raibh inneachar á thuairisciú acu mar inneachar mídhleathach, seachas inneachar a sháraigh Téarmaí agus Coinníollacha an tsoláthraí. Má tá sé sin ceart, d’fhéadfadh sé go gciallódh sé sin nach bhfuil na sásraí tuairiscithe maidir le hinneachar mídhleathach éifeachtach chun cosc a chur ar scaipeadh inneachair mhídhleathaigh agus d’fhéadfaí an bonn a bhaint de chearta daoine faoin GSD.
Sna fiosrúcháin fiosrófar na nithe seo a leanas:
- Cé acu atá nó nach bhfuil sé éasca rochtain a fháil ar na sásraí tuairiscithe maidir le hinneachar mídhleathach arna gcur chun feidhme ag TikTok agus LinkedIn agus cé acu atá nó nach bhfuil siad so-úsáidte – Airteagal 16(1)
- Cé acu a cheadaíonn nó nach gceadaíonn na sásraí tuairiscithe maidir le hinneachar mídhleathach arna soláthar ag TikTok agus LinkedIn do dhaoine inneachar drochúsáide gnéasaí leanaí amhrasta a thuairisciú go hanaithnid – Airteagal 16(2)(c)
- Cé acu a chuireann nó nach gcuireann na sásraí tuairiscithe maidir le hinneachar mídhleathach arna soláthar ag TikTok agus LinkedIn dallamullóg ar dhaoine ó inneachar a thuairisciú mar inneachar mídhleathach – Airteagal 25
Dúirt John Evans, Coimisinéir Seirbhísí Digiteacha Choimisiún na Meán: ‘Leis an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha, tá athrú mór tagtha ar shábháilteacht ar líne in Éirinn, agus ar fud an Aontais, rud a thugann cearta níos fearr do dhaoine a úsáideann soláthraithe ar líne, agus a chuireann oibleagáidí nua ar sholáthraithe chun daoine a choinneáil sábháilte ar líne.
I gcroílár GSD tá an ceart ag daoine inneachar a thuairisciú a bhfuil amhras orthu ina leith go bhfuil sé mídhleathach, agus an ceanglas atá ar sholáthraithe sásraí tuairiscithe a bheith acu, a bhfuil se éasca rochtain a fháil orthu agus atá so-úsáidte, chun inneachar a mheastar a bheith mídhleathach a thuairisciú.
Tá sé d’oibleagáid ar sholáthraithe freisin gan a gcomhéadain a dhearadh, a eagrú ná a oibriú ar bhealach a d’fhéadfadh dallamullóg a chur ar dhaoine nó iad a ionramháil, nó a shaobhfadh nó a chuirfeadh isteach go hábhartha ar chumas daoine cinntí eolasacha a dhéanamh.
Tar éis tús a chur le hathbhreithniú anuraidh ar chomhlíonadh roinnt soláthraithe ar líne le hAirteagal 16 den GSD, d’iarr Coimisiún na Meán faisnéis ar roinnt díobh siúd atá lonnaithe in Éirinn a chinntiú go bhfuil sé de cheart ag daoine inneachar a thuairisciú a bhfuil amhras orthu go bhfuil sé mídhleathach, trí shásra tuairiscithe inrochtana agus so-úsáidte.
Mar thoradh ar an athbhreithniú sin, tharla roinnt gníomhaíochtaí gur féidir linn a fhógairt inniu, lena n-áirítear fiosrúchán a oscailt ar dhá ardán ar líne – TikTok agus LinkedIn. I gcás na n-ardán sin, tá cúis ann le bheith in amhras nach bhfuil a sásraí tuairiscithe maidir le hinneachar mídhleathach éasca le rochtain a fháil orthu ná so-úsáidte, nach gceadaíonn siad do dhaoine inneachar drochúsáide gnéasaí leanaí a thuairisciú go hanaithnid, mar a cheanglaítear leis an GSD, agus go bhféadfadh dearadh a gcomhéadan daoine a dhíspreagadh ó inneachar a thuairisciú mar inneachar mídhleathach.
Tá athruithe suntasacha déanta ag roinnt soláthraithe eile ar a sásraí tuairiscithe maidir le hinneachar mídhleathach, tar éis dóibh dul i dteagmháil le Coimisiún na Meán. Tá measúnú á dhéanamh ag an gCoimisiún faoi láthair ar na hathruithe sin ar mhaithe lena n-éifeachtacht.
Tá athruithe suntasacha déanta ag roinnt soláthraithe eile ar a sásraí tuairiscithe maidir le hinneachar mídhleathach, tar éis dóibh dul i dteagmháil le Coimisiún na Meán. Tá measúnú á dhéanamh ag an gCoimisiún faoi láthair ar na hathruithe sin ar mhaithe lena n-éifeachtacht.
D’iarramar tuilleadh faisnéise ar roinnt soláthraithe eile chun measúnú a dhéanamh ar a mhéid a chomhlíonann siad Airteagal 16 agus Airteagal 25 den GSD, agus ag an bpointe seo, níl tuilleadh gníomhaíochta rialála á cur as an áireamh againn, más gá, chun comhlíonadh an GSD a áirithiú.
I gcás daoine in Éirinn agus ar fud an Aontais a úsáideann soláthraithe ar líne atá lonnaithe in Éirinn, molaimid duit inneachar mídhleathach amhrasta a thuairisciú don soláthraí san áit a bhfeiceann tú é. Mura féidir leat teacht ar bhealach éasca chun é sin a dhéanamh, nó mura bhfuil tú sásta le freagra ardáin, is féidir lenár nIonad Teagmhála comhairle agus tacaíocht a chur ar fáil agus is féidir leis saincheisteanna a mhéadú dár bhFoireann Gearán más gá. Do na hardáin is mó, comhoibrímid go dlúth leis an gCoimisiún Eorpach lena chinntiú go mbeidh torthaí dearfacha ag an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha do shaoránaigh na hEorpa.”
Tá Coimisiún na Meán, ina cháil mar Chomhordaitheoir Seirbhísí Digiteacha na hÉireann, freagrach as an GSD a chur i bhfeidhm, agus as maoirseacht a dhéanamh ar sholáthraithe atá bunaithe in Éirinn as a gcomhlíonadh leis an GSD. Déanann Coimisiún na Meán maoirseacht freisin ar chomhlíonadh an Chóid Sábháilteachta ar Líne agus Rialachán an Aontais maidir le hÁbhar Sceimhlitheoireachta ar Líne faoina Chreat Sábháilteachta ar Líne.
Déanfar an fiosrúchán de bhun Chuid 8B den Acht Craolacháin 2009, arna leasú. Má fhaightear amach go bhfuil soláthraí ag sárú an Gníomh um Sheirbhísí Digiteacha, is féidir le Coimisiún na Meán smachtbhanna airgeadais riaracháin a chur i bhfeidhm, lena n-áirítear fíneáil suas le 6% den láimhdeachas. Le linn fiosrúcháin a bhaineann le sárú féideartha ar an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha, is féidir le Coimisiún na Meán agus an soláthraí Comhaontú Gealltanais ceangailteach a dhéanamh, ina n-aontaíonn an soláthraí bearta a dhéanamh a dhealraíonn don Choimisiún chun aghaidh a thabhairt ar aon saincheist a bhaineann le comhlíonadh ag an soláthraí.